Αρχαιολογικός πλούτος - Μουσεία - Επισκέψιμοι χώροι

Στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία του νησιού συνεισφέρει ένας σημαντικός αρχαιολογικός πλούτος. 

Ο "προϊστορικός οικισμός του Ακρωτηρίου" βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Σαντορίνης και του ομώνυμου οικισμού.

Στον χώρο σώζονται ανέγγιχτα σχεδόν απο τον χρόνο, τριώροφες κατοικίες, τα τείχη της πόλης και τα σκαλοπάτια των δρόμων της,  οι θαυμαστής αισθητικής και τεχνικής τοιχογραφίες, καθώς επίσης και τα εκατοντάδες αντικείμενα καθημερινής χρήσης (εργαλεία, σκεύη κλπ) που κατασκεύασε και χρησιμοποιούσε η κοινωνία του Ακρωτηρίου το 3000π.Χ.  Η πολύ ισχυρή και καταστροφική  έκρηξη του Ηφαιστείου το 1500 π.Χ. αφάνισε κάθε μορφή ζωής απο ολόκληρο το νησί και έθαψε κάτω απο τόνους λάβας και τέφρας (θηραϊκής άσπας) ολόκληρο τον οικισμό τμήμα του οποίου σώζεται σήμερα.


Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του τουρισμού καθώς και της δημοτικότητας και αναγνωρισιμότητας της Σαντορίνης, βασίστηκε στην ανακάλυψη και ύπαρξη του αρχαιολογικού αυτού χώρου, με την μεγάλη σημασία για την διεθνή αρχαιολογική κοινότητα. 


Μετά την ολοκλήρωση του νέου βιοκλιματικού στεγάστρου των αρχαιοτήτων, και την διαμόρφωση του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος χώρου του, ο αρχαιολογικός χώρος είναι επισκέψιμος καθ όλη την διάρκεια της ημέρας, στο μεγαλύτερο μέρος του χρόνου.

Η Σαντορίνη διαθέτει επίσης μία μοναδική κληρονομιά λαϊκής παραδοσιακής  αρχιτεκτονικής που είναι ευκολο να διακρίνει ο επισκέπτης στους οικισμούς του Βόθωνα, της Μεσαριάς, της Φοινικιάς και του Μεγαλοχωρίου, καθώς και εξελιγμένους οχυρωματικούς οικισμούς στον Πύργο, το Εμπορείο και το Ακρωτήρι τους οποίους αξίζει να επισκεφθούν, περπατήσουν και να φωτογραφήσουν.


Μουσεία 
Η Σαντορίνη διαθέτει περισσότερα απο 14 Μουσεία δημόσια και ιδιωτικά, τα περισσότερα εκ των οποίων είναι ανοιχτά και επισκέψιμα τους καλοκαιρινούς μήνες. Η Σαντορίνη έχει 2 Αρχαιολογικά Μουσεία, το "Μουσείο Προϊστορικής Θήρας" που λειτούργησε για πρώτη χρονιά το 2004 και το "Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας" το οποίο μετά την ανακαίνισή του εξ αιτίας του σεισμού του 1956, ξανάνοιξε και λειτουργεί όπως είναι σήμερα, από το 1960. Και τα δύο βρίσκονται στα Φηρά, το πρώτο στην είσοδο της πόλης και το δεύτερο στο κέντρο της, δίπλα στο τελεφερίκ. Στο "Μουσείο Προϊστορικής Θήρας" μπορείτε να δείτε μερικές απο τις σημαντικότερες και διεθνούς αρχαιολογικού ενδιαφέροντος τοιχογραφίες που βρέθηκαν στον Προϊστορικό Οικισμό του Ακρωτηρίου καθώς και σημαντικά αντικείμενα απο την Νεολιθική μέχρι την Ύστερη Εποχή.
Στο "Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας" μπορείτε να δείτε αντικείμενα και αγάλματα απο την Αρχαϊκή, Ρωμαϊκή, Ελληνιστική και Γεωμετρική περίοδο, που βρέθηκαν σε ανασκαφές στην Σαντορίνη. Και τα δύο Μουσεία έχουν ευρήματα μεγάλης αρχαιολογικής αξίας και είναι ανα τον κόσμο γνωστά για τον πλούτο τους ενώ κάθε χρόνο δέχονται χιλιάδες έλληνες και ξένους επισκέπτες. Σε συνδυασμό με τον αρχαιολογικό χώρο της "Προϊστορικής Πόλης του Ακρωτηρίου" που αναμένεται να είναι και πάλι επισκέψιμη σύντομα, αποτελούν τα σημαντικότερα αρχαιολογικά σημεία του νησιού. Τα Μουσεία είναι ανοιχτά και επισκέψιμα όλο τον χρόνο εκτός απο την Δευτέρα, 09.00 - 15.00.


"Santozeum - Έκθεση των αναπαραγωγών των τοιχογραφιών της προϊστορικής πόλης του Ακρωτηρίου". Η συλλογή η οποία απο το καλοκαίρι του 2011 φιλοξενείται σε νέο χώρο, στο "Αρχοντικό της οικογένειας Νομικού" στα Φηρά, παρουσιάζει τα πιστά αντίγραφα των τοιχογραφιών της προϊστορικής πόλης του Ακρωτηρίου, μιας και οι περισσότερες απο τις αυθεντικές τοιχογραφίες δεν είναι συντηρημένες και δεν εκτίθενται. Η συλλογή, απο το 1998 οπότε και παρουσιάστηκε στο κοινό, φιλοξενούνταν σε αίθουσες του "Συνεδριακού Κέντρου Νομικού" όπου την επισκέπτονταν χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο. Η συλλογή παρουσιάζει περισσότερες απο 34 τοιχογραφίες ή μέρη των τοιχογραφιών, σε πιστές αναπαραγωγές, που δημιουργήθηκαν στην Γαλλία. Η συλλογή, στον νέο της χώρο με υπέροχη θέα στην καλντέρα, είναι ανοιχτή και επισκέψιμη καθημερινά από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο.


Το "Ναυτικό Μουσείο" βρίσκεται στην Οία και στους χώρους του μπορείτε να δείτε αντικείμενα, φωτογραφίες, χειρόγραφα, ημερολόγια, μακέτες πλοίων και έγγραφα σχετικά με την πλούσια και σημαντική ναυτική ιστορία του νησιού απο τις αρχές του 1900 μέχρι και το 1940 περίπου οπότε και η μηχανοκίνητη ναυσιπλοΐα οδήγησε στην απόσυρση των ιστιοφόρων που είχαν έδρα το λιμάνι της Οίας. Η περίοδος της μεγάλης ακμής της ναυτοσύνης του νησιού διήρκησε για περίπου 40 χρόνια, οπότε τα σκάφη της Σαντορίνης ταξίδευαν σε όλα τα μεγάλα λιμάνια της Μεσογείου καθώς και στην Ρωσία μεταφέροντας τοπικά προϊόντα του νησιού και κυρίως κρασί, το οποίο στην Ρωσία ήταν εξαιρετικά δημοφιλές. Στο Μουσείο μπορείτε να δείτε σειρά ντοκουμέντων που αφηγούνται αυτή την ενδιαφέρουσα ιστορία. Το Μουσείο στεγάζεται σε ένα όμορφο και συντηρημένο νεοκλασικό στην Οία, και είναι επισκέψιμο τους καλοκαιρινούς μήνες.


Το "Μουσείο του Μεγάρου Γκύζη" ως μέρος του Πολιτιστικού Κέντρου "Μέγαρο Γκύζη" που βρίσκεται στα Φηρά, ιδρύθηκε και λειτουργεί απο την Καθολική Επισκοπή Θήρας. Το Μουσείο φιλοξενεί παλιούς χάρτες και γκραβούρες της Σαντορίνης, χειρόγραφα, φωτογραφίες απο τα παλιά χρόνια, κοστούμια της παλιάς εποχής και πίνακες ζωγραφικής. Κάθε Αύγουστο στο Μέγαρο Γκύζη διοργανώνεται φεστιβάλ πολιτιστικών εκδηλώσεων με συναυλίες νέων Ελλήνων μουσικών, εικαστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και χαρακτικής, παρουσιάσεις βιβλίων κ.α.


Το "Λαογραφικό Μουσείο Λιγνού" φιλοξενείται σε χώρους, πολλοί εκ των οποίων υπόσκαφοι, που δημιουργήθηκαν το 1861 για να λειτουργήσουν ως αρχοντικό και οινοποιείο. Ο ιδιοκτήτης του Μουσείου κ. Λιγνός μετά απο χρόνια έρευνας και αναζήτησης κατόρθωσε να συγκεντρώσει και να συντηρήσει πολλά παλιά αντικείμενα τα οποία σήμερα εκθέτει σε χώρους που έχουν διαμορφωθεί έτσι ώστε να παρουσιάζουν το πώς ήταν τα παλιά χρόνια διάφορες μικρές εμπορικές επιχειρήσεις του τόπου, όπως το υποδηματοποιείο, το βαρελοποιείο κ.α. Στους χώρους του Μουσείου μπορείτε επίσης να δείτε μια μεγάλη συλλογή ντοκουμέντων και ιστορικών βιβλίων για την Σαντορίνη, παλιούς χάρτες, έγγραφα, γκραβούρες και άλλα αντικείμενα που μαρτυρούν την ιστορία του τόπου. Ο υπεύθυνος που θα σας ξεναγήσει θα χαρεί πολύ να σας δείξει όλους του χώρους του Μουσείου και να σας μιλήσει για την ιστορία του. Στους χώρους του Μουσείου βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου που γιορτάζει στις 21 Μαΐου οπότε και κάθε χρόνο πραγματοποιείται μια πολύ όμορφη γιορτή που συγκεντρώνει πολύ κόσμο. Το Μουσείο είναι ανοιχτό τους καλοκαιρινούς μήνες 09.00 - 14.00 και 18.00 - 20.00


Το "Μουσείο Ορυκτών και Πετρωμάτων" στην Περίσα αν και μικρό σε μέγεθος οι συλλογές και τα εκθέματά του είναι σημαντικά σε αξία και παρουσιάζουν ενα μέρος της γεωλογικής ιστορίας του νησιού. Το Μουσείο ιδρύθηκε το 2006 και σε αυτό μπορείτε να δείτε πετρώματα απο διάφορες περιοχές του νησιού και της καλντέρας τα οποία εξηγούν την σύσταση και στρωματογραφία της καθώς και το πως ήταν και σχηματοποιήθηκε το νησί ως αποτέλεσμα της ηφαιστειακής δραστηριότητας. Το Μουσείο είναι ανοιχτό σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες την καλοκαιρινή περίοδο.


Η "Συλλογή Εικόνων και Βυζαντινών Κειμηλίων Πύργου" αν και περιορισμένη σε μέγεθος φιλοξενεί πολλά και σημαντικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης αλλά και θρησκευτικής λατρείας που χρησιμοποιούνταν τα προηγούμενα χρόνια αλλά και την Βυζαντινή περίοδο. Η συλλογή φιλοξενεί εικόνες, ξυλόγλυπτα, φορεσιές της παλιάς εποχής καθώς και χειρόγραφα που μαρτυρούν την ιστορία του Πύργου, του οικισμού που αποτέλεσε έναν απο τους 4 δήμους της εποχής των αρχών του αιώνα. Η Συλλογή είναι επισκέψιμη σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες την καλοκαιρινή περίοδο.


Το "Μουσείο Αρχαίων Ελληνικών και Βυζαντινών Μουσικών Οργάνων"στην Οία είναι το πιο καινούργιο Μουσείο της Σαντορίνης που εγκαινιάστηκε την Άνοιξη του 2010 και αν και ολοκαίνουργιο έχει καταφέρει να αποκτήσει ενθουσιώδεις φίλους και να δημιουργήσει θετικότατες εντυπώσεις στους χιλιάδες ανθρώπους που το επισκέφθηκαν. Το σημείο άλλωστε στο οποίο βρίσκεται είναι ενα απο τα πλέον πολυσύχναστα στο νησί, στο κέντρο του παραδοσιακού οικισμού της Οίας. Το Μουσείο φιλοξενεί συλλογή με περισσότερα απο 40 χειροποίητα, κυρίως απο ξύλο, μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνταν στην Αρχαία Ελλάδα και πρόκειται για κατασκευές του μελετητή της μουσικής, με καταγωγή απο την Οία, Χριστόδουλου Χάλαρη.
Το Μουσείο μετά και την παραχώρηση της συλλογής του απο τον κατασκευαστή τους, λειτουργεί σε χώρο του Δήμου Σαντορίνης υπο την φροντίδα του. Το Μουσείο είναι επισκέψιμο τους καλοκαιρινούς μήνες.


Το "Μουσείο Οίνου της οικογένειας Κουτσογιανόπουλου" είναι το μοναδικό Μουσείο Οίνου στην Ελλάδα και ενα απο τα δημοφιλέστερα και με την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στην Σαντορίνη. Βρίσκεται στον δρόμο προς το Καμάρι και στους χώρους του μπορείτε να δείτε και να γνωρίσετε την διαδικασία με την οποία γινόταν η οινοποίηση τα παλιά χρόνια στην Σαντορίνη. Στα εκθέματα του Μουσείου περιλαμβάνονται παλιά μηχανήματα για την εκχύμωση των σταφυλιών μέχρι το τελικό στάδιο της εμφιάλωσης, που με πολύ μεράκι ξεκίνησε να συγκεντρώνει απο τα μέσα της δεκαετίας του 80' ο ιδιοκτήτης του.  Η ξενάγηση στους πολλούς χώρους του Μουσείου γίνεται μέσα απο σύγχρονα συστήματα ξενάγησης ενώ δεκάδες ομοιώματα απο χειροποίητες κούκλες σε φυσικό μέγεθος, αναπαριστούν τον τρόπο εργασίας των ανθρώπων την παλιά εποχή. Εξαιρετικά εντυπωσιακό είναι το γεγονός οτι στο σύνολό του σχεδόν το Μουσείο είναι υπόσκαφο, στα 3- 10 μέτρα κάτω απο την επιφάνεια της γης και ουσιαστικά αποτελείται απο ενα σύμπλεγμα υπόγειων διαδρόμων και αιθουσών, χώρους στους οποίους γινόταν η οινοποίηση στα προηγούμενα χρόνια. Το Μουσείο είναι επισκέψιμο καθημερινά τους καλοκαιρινούς μήνες αλλά και τους χειμώνες κατόπιν συνεννόησης.


Ο εκθεσιακός χώρος που βρίσκεται στο προσεκτικά ανακαινισμένο και εν λειτουργία οινοποιείο "Art Space" δεν μπορεί ακριβώς να χαρακτηριστεί Μουσείο, πλήν όμως είναι ένας απο τους εντυπωσιακότερα συντηρημένους εκθεσιακούς χώρους στην Σαντορίνη ο οποίος κάθε καλοκαίρι απο το 1998 φιλοξενεί έργα αναγνωρισμένων αλλά και ανερχόμενων Ελλήνων και ευρωπαίων καλλιτεχνών. Το οινοποιείο κατασκευάστηκε το 1860 και λειτούργησε ως ενα απο τα μεγαλύτερα σε παραγωγή οινοποιεία του νησιού μέχρι και λίγο πρίν τον σεισμό του 1956, οπότε και σχεδόν εγκαταλείφθηκε για να ξαναπάρει ζωή απο τον εγγονό του ιδρυτή, Αντώνη Αργυρό το 1998, οπότε και ανακαινίστηκε με μεγάλη προσοχή ώστε να διατηρηθεί όπως ακριβώς ήταν στο παρελθόν. Στους χώρους του κάθε καλοκαίρι μπορείτε να συναντήσετε σημαντικότατα έργα τέχνης Ελλήνων και ευρωπαίων εικαστικών. Οι εκθέσεις με τις συλλογές ανανεώνονται κάθε χρόνο. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αρχιτεκτονική του κτηρίου μιας και οι περισσότεροι απο τους χώρους των εκθέσεων είναι υπόσκαφοι. Ο ιδιοκτήτης του και οι υπεύθυνοι θα χαρούν να σας ξεναγήσουν και να σας μιλήσουν για την ιστορία του χώρου. Το Art Space είναι επισκέψιμο τους καλοκαιρινούς μήνες.


Το "Santorini of the past Cultural village / Παραδοσιακό Χωριό - η Σαντορίνη που έφυγε" βρίσκεται στον Πύργο και αποτελείται απο ενα συγκρότημα κατοικιών στα οποία εκτίθενται αντικείμενα, βιβλία, φωτογραφίες και ανθρώπινα ομοιώματα που αναπαριστούν την ζωή και την καθημερινότητα στην Σαντορίνη τα παλιά χρόνια. Πρόκειται για ιδιωτικό Μουσείο που φτιάχτηκε με μεράκι για να θυμίσει στους νεότερους το πώς ήταν η ζωή στο νησί της προηγούμενες δεκαετίες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αρχιτεκτονική των κτηρίων που είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να θυμίζουν έναν παλιό παραδοσιακό οικισμό. Το Μουσείο είναι ανοιχτό και επισκέψιμο τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ στους χώρους του φιλοξενούνται κατά καιρούς κυρίως λαογραφικές πολιτιστικές εκδηλώσεις.


Το "Αρχοντικό Αργυρού" στην Μεσαριά είναι ενα πολύ όμορφα και με γούστο ανακαινισμένο αρχοντικό κατασκευασμένο στις αρχές του αιώνα που σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο, παρουσιάζοντας τα αντικείμενα της καθημερινής χρήσης εκείνης της εποχής. Αξιόλογος είναι ο χώρος της κουζίνας με τα είδη για την παρασκευή του φαγητού που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή, καθώς και το σαλόνι με τα χειροποίητα ξυλόγλυπτα έπιπλα της εποχής. Ο κ. Αργυρός και οι υπεύθυνοι του χώρου θα χαρούν να σας ξεναγήσουν στους χώρους τους. Το Μουσείο είναι επισκέψιμο τα καλοκαίρια.


Το "Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο" δεν θεωρείται Μουσείο πλήν όμως απο το 1994 οπότε και λειτουργεί έχει φιλοξενήσει τις περισσότερες και σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις της Σαντορίνης αποτελώντας τον πυρήνα της πολιτιστικής δραστηριότητα του νησιού. Το "Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο" βρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Φηρών και κατά καιρούς τα καλοκαίρια φιλοξενεί σημαντικές ατομικές ή και ομαδικές εικαστικές εκθέσεις. Το "Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο" διαθέτει επίσης την μοναδική δημόσια βιβλιοθήκη του νησιού.


Το "Συνεδριακό Κέντρο Νομικού" δεν θεωρείται Μουσείο, στους χώρους του όμως φιλοξενήθηκε απο το 1998 η "Έκθεση των αναπαραγωγών των τοιχογραφιών της προϊστορικής πόλης του Ακρωτηρίου" που απο το 2011 βρίσκεται στον νέο της χώρο "Santozeum" στα Φηρά. Στο "Συνεδριακό Κέντρο Νομικού" πραγματοποιούνται κυρίως συνέδρια ενώ σε πολλές περιπτώσεις έχει φιλοξενήσει παρουσιάσεις και μουσικές παραστάσεις. Πρόκειται για πολύ όμορφους και με γούστο συντηρημένους χώρους με υπέροχη θέα στην καλντέρα.



Μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι

Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, Φηρά, τηλ. 22860 22217. Καθημερινά εκτός Δευτέρας 08.00 – 15.00

Μουσείο Προϊστορικής Θήρας, Φηρά, τηλ. 22860 23217. Καθημερινά εκτός Τρίτης 08.00 – 15.00

Αρχαιολογικός Χώρος Ακρωτηρίου, Ακρωτήρι, τηλ 22860 81939. Καθημερινά 08.00 - 20.00 
Απρίλιος – Σεπτέβριος και 08.00 – 15.00 Οκτώβριος  - Μάρτιος.

Αρχαιολογικός χώρος Αρχαίας Θήρας, Καμάρι. Kαθημερινά 08.00 - 20.00 Απρίλιος – Σεπτέβριος και 08.00 – 15.00 Οκτώβριος  - Μάρτιος.

Ιδιωτικά μουσεία και ιδρύματα
Αρχοντικό Αργυρού, Μεσαριά, τηλ. 22860 31669. Απρίλιο - Οκτώβριο καθημερινά, εκτός Τρίτης και Πέμπτης, 10.00-14.00 και 17.00-19.00.

Λαογραφικό Μουσείο Μανώλη Λιγνού, Κοντοχώρι Φηρών, τηλ. 22860 22792. Kαθημερινά 10.00-14.00 και 18.00-20.00.

La Ponta – Εκθεσιακός χώρος παραδοσιακών μουσικών οργάνων Aκρωτήρι, τηλ. 22860 85374. Kαθημερινά 10.00-14.00 & 17.00 -20.00.

Μέγαρο Γκύζη, Φηρά, τηλ. 22860 23077. Kαθημερινές Μάιο - Οκτώβριο 10.00-16.00.

Μουσείο Αρχαίων, Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μουσικών Οργάνων, Οία, τηλ. 22860 72000. / 22863 60600 / 22860 71960 Επισκέψιμο ύστερα από ανάλογο αίτημα

Μουσείο Οίνου, Βόθωνας, τηλ. 22860 31322, καθημερινά 9.00- 18.00, Κυριακή 10.00-18.00.
Μουσείο Ορυκτών και Απολιθωμάτων, Περίσσα, τηλ. 6973860270

Μπελλώνειο Ίδρυμα, Φηρά, τηλ. 22860 24960/2. Ανοιχτά όλο τον χρόνο ανάλογα με τις εκδηλώσεις. Η βιβλιοθήκη λειτουργεί Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή 9.00-15.00 και Τρίτη 9.00-14.00 και 17.00-20.00.

Ναυτικό Μουσείο, Οία, τηλ. 22860 71156. Kαθημερινά, εκτός Τρίτης, 11.00-16.00 και 18.00-21.00.

Santorini of the past Cultural village / Παραδοσιακό Χωριό, Πύργος Καλλίστης, τηλ. 22860 31101, Καθημερινά 11.00-16.00 και 18.00- 21.00.

Παραδοσιακό υφαντήρι, Οία, τηλ. 22860 72000. Προσωρινά κλειστό.

Santozeum, έκθεση τρισδιάστατων αντιγράφων των τοιχογραφιών του Ακρωτηρίου, Φηρά, τηλ. 22860 21722. Καθημερινά 10.00-18.00.